De Huldapoorten

De opgangsfeesten

Driemaal per jaar trokken de Israëlieten in grote getale naar de tempel in Jeruzalem. Voor mannen was dit een verplichting (Exodus 23:17), waar mogelijk reisden ook vrouwen en kinderen mee (vergelijk Lukas 2:41). Tijdens deze opgangsfeesten¹ brachten de tempelgangers verschillende offergaven en geschenken mee naar de tempel.
Het was niet toegestaan om met lege handen voor de Here God te verschijnen.

Drie keer per jaar moet alles wat mannelijk is onder u, verschijnen voor het aangezicht van de HEERE, uw God, op de plaats die Hij zal uitkiezen: op het Feest van de ongezuurde broden, op het Wekenfeest en op het Loofhuttenfeest. Men mag echter niet met lege handen voor het aangezicht van de HEERE verschijnen, maar ieders geschenk moet overeenkomen met de zegen van de HEERE, uw God, die Hij u gegeven heeft. (Deuteronomium 16:16-17).

De tempelgangers gingen niet naar Gods huis om daar iets te halen, maar om met hun gaven voor de Here God te verschijnen. Naast verplichte en vrijwillige offers brachten ze geldbedragen, waaronder de halve sjekel (sikkel) als tempelbelasting (Exodus 38:26). Ook werden vaak wijn, graan, olie en tal van andere geschenken meegebracht, zoals wijgeschenken om Gods huis mooi te maken (Lukas 21:5) of brandhout voor het altaar.

In Spreuken 3:9-10 vinden we de oproep om de Here God te vereren met je bezit, gevolgd door een mooie belofte.

Spreuken 3:9-10  Vereer de HEERE met je bezit, met de eerstelingen van heel je opbrengst, dan zullen je schuren gevuld worden met overvloed en je perskuipen overlopen van nieuwe wijn. (Vergelijk: Maleachi 3:10 en 2 Korintiërs 9:6-8.)

De tempeldienst als model voor de samenkomst

De apostel Paulus past de bovenstaande principes toe op de gemeentesamenkomst: “telkens wanneer jullie samenkomen, heeft iedereen iets …” (1Kor. 14:26 e.v.). Maar ook andere principes van de tempeldienst past hij toe op de gemeente, zoals de zorg voor de priesters die leefden van de gaven die de bezoekers van de tempel brachten (zie bijvoorbeeld 1 Korintiërs 9:13 en 14).

Kavaná

In de tempel was overal goed over nagedacht. Zo waren de traptreden die naar de tempel leidden ongelijk, zodat je niet ‘even snel’, maar bedachtzaam, naar Gods huis opging. Joden noemen deze bedachtzaamheid kavaná (intentie of hartsgerichtheid) ².

Mikwes

Bij de ingangen van de tempel, met name aan de zuidkant, bevonden zich veel mikwes (rituele baden) waarin de tempelgangers zich konden onderdompelen in ‘levend water’ om zich te reinigen voordat zij de tempel binnengingen³. Ongetwijfeld zijn dit ook de baden waarin de 3000 Joden die op de Pinksterdag tot geloof waren gekomen zijn ondergedompeld.

De Hulda poorten

De tweede tempel, die door Herodes was uitgebreid, was een indrukwekkend en rijk versierd gebouw.
In de Talmoed lezen we dat wie de tempel van Herodes (in Jeruzalem) niet heeft gezien, in zijn hele leven nog nooit een mooi bouwwerk heeft gezien (Talmoed Sukka 51b).
Er waren 5 poorten waardoor men de tempel kon binnentreden: de Susanpoort aan de oostkant⁴, de Kiponius Poort⁵ in het westen, de Taddeüs Poort in het noorden, die uitsluitend door priesters werd gebruikt, en de dubbele en drievoudige Huldapoorten in het zuiden. De meeste tempelgangers gingen via de zuidkant de tempel binnen door de drievoudige Hulda Poort. Er was zelfs een verbindingsweg met trappen die hen rechtstreeks van het Badwater van Siloam, dat ook als mikwe werd gebruikt, naar de zuidelijke muur van het Tempelplein leidden⁶.

Met blijdschap voor God verschijnen

Men ging niet naar de tempel om blij te worden, maar men verblijdde zich in de Here God omdat de Bijbel dat voorschijft. Dit voorschrift heeft Paulus eveneens overgenomen, wanneer hij schrijft: “Verblijd u altijd in de Heere; ik zeg het opnieuw: Verblijd u” (Filippenzen 4:4) en “Verblijd u altijd” (1Thes. 5:16).  Je verblijden is geen emotie die je overkomt, maar een actieve en bewuste keuze.

Psalm 100:1 Een lofpsalm. Juich voor de HEERE, heel de aarde; 2 dien de HEERE met blijdschap, kom voor Zijn aangezicht met vrolijk gezang. 3  Weet dat de HEERE God is; Híj heeft ons gemaakt-en niet wij. Zijn volk en de schapen van Zijn weide. 4  Ga Zijn poorten binnen met een lofoffer, Zijn voorhoven met een lofzang; 5  Want de HEERE is goed, Zijn goedertierenheid is voor eeuwig, Zijn trouw van generatie op generatie.

De apostel Paulus heeft ongetwijfeld Deuteronomium 32:43a en verschillende Psalmen⁷ in zijn achterhoofd wanneer hij in Romeinen 15:10 schijft: “En verder zegt Hij: Wees vrolijk, heidenen, met Zijn volk!” Dit is ook de achtergrond van Paulus opmerking ‘verblijdt u … Filippenzen 4:4’.

Onderweg naar de tempel en bij het bestijgen van de Tempelberg (de berg Moria⁸) werden lofliederen gezongen zoals in Psalm 95:2 staat: “Laten wij Zijn aangezicht tegemoetgaan met een loflied, laten wij voor Hem juichen met psalmen.”
In de Psalmen vinden we zelfs 15 speciale ‘opgangsliederen’, de Psalmen 120-134⁹.

Het geheim van de linker poorten

In de zuidelijke muur bevonden zich in Jezus’ dagen twee ingangen; aan de oostkant van de muur (rechts) bevond zich een ingang met drie poorten en aan de westkant een dubbele ingang. De overblijfselen van de 3 poorten aan de rechterkant zijn nog steeds zichtbaar in de zuidelijke muur van het tempelplein¹⁰.
Deze poorten werden in later tijd de Huldapoorten (שערי חולדה, Sha’aré Choelda) genoemd, mogelijk naar de Profetes Hulda (Chulda)¹¹.

De drievoudige poort aan de rechterkant diende als ingang naar het tempelplein en men verliet het plein door de dubbele poort¹².

Tempelgangers die vanuit de zuidkant kwamen gingen altijd met blijdschap en onder het zingen van vrolijke lofliederen door de drievoudige rechterpoort¹³ naar het tempelplein.

Toch lukt het niet iedereen en onder alle omstandigheden om met een blij en voorbereid hart voor God te verschijnen, bijvoorbeeld doordat men in de rouw was. In het laatste geval was het de gewoonte om dan door de twee linker poorten naar binnen te gaan.
Je liep dan tegen de stroom in waardoor iedereen wist dat er iets met je aan de hand was. Aanbidders die de tempel verlieten vroegen de ‘linkslopers’ waarom zij links liepen. Wanneer diens antwoord bijvoorbeeld was: “ik ben in de rouw”, dan werd hij gezegend met de woorden: “Hij die in dit huis woont, zal je troosten (הַשּׁוֹכֵן בַּבַּיִת הַזֶּה יְנַחֲמֶךָּ)⁷.”

Dit had tot gevolg de deze ‘linkslopers’ door allen die de tempel verlieten werden gezegend. Bij de linker poort bevonden zich priesters die vroegen wat er aan de hand was. Zij vingen deze personen op, vertroostten hen en baden voor hen zodat ze met een blij hart voor God konden verschijnen.

Op deze wijze herinnert de tempel ons eraan dat we naast het dienen van de Here God ook onze liefde en zorg mogen geven aan allen die dit nodig hebben. Daarbij mogen we in het bijzonder omzien naar mensen die vertroosting nodig hebben of moeite hebben om in Gods aanwezigheid te komen. Bovendien ontvangen degenen die anderen zegenen zelf ook een zegen (vergelijk Spreuken 11:25 en Mattheüs 5:7).

Micha 6:6 Waarmee zal ik de HEERE tegemoetgaan en mij buigen voor de hoge God? Zal ik Hem tegemoetgaan met brandoffers, met eenjarige kalveren?

7  Zou de HEERE behagen scheppen in duizenden rammen, in tienduizenden oliebeken? Zal ik mijn eerstgeborene geven voor mijn overtreding, de vrucht van mijn moeder schoot voor de zonde van mijn ziel?

8  Hij heeft u, mens, bekendgemaakt wat goed is en wat de HEERE van u vraagt: niets anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uw God.